Dijital Ekonominin Liderleri yazı dizisinin ilk konusu olan CEO’nun dijital şirket hazırlığı makalesinde Gartner’ın 2015 CEO Araştırması’ndaki bulgulardan hareketle dünyanın lider şirketlerinin dijital dönüşüme nasıl hazırlandıklarını ele alacak, profesyonellerin dijital yol haritalarına göz atacağız.
Küresel ekonomide büyüme yolundaki değişim sinyalleri iş dünyasında da belirgin kıpırdanmalara neden oluyor. BT profesyonellerine yönelik araştırmalar gerçekleştiren Gartner gibi kuruluşların dünyanın en büyük şirketlerini kapsayan yönetici sorgulamaları, bilgi işlem tarafındaki yatırımların büyüme yönlü hareketlendiğini gösteriyor. Özellikle bilim ve teknoloji alanında sağlanan ilerlemeler, kurumlarda yenilikçiliğin itici gücü olan teknolojilerin daha çabuk kullanıma gireceğini gösteriyor.
Kurumsal dijital dönüşüm olarak adlandırılan yeni eğilime karşılık profesyoneller de teknolojinin çift kutupluluk (bimodal) özelliğini daha etkin bir şekilde kullanmaya hazırlanıyor. Kurumsal teknolojilerin yanı sıra günlük yaşam içinde hızla gelişen farklı teknolojiler işlerin gidişini etkiliyor ve iki kutupluluk olarak adlandırılan bu güçlü potansiyel, kendini yeni iş modellerinde göstermeye hazırlanıyor.
Nesnelerin İnterneti olarak (IoT) adlandırılan ve IP tabanlı cihazların yaygınlaşmasını öngören yaklaşımlar birçok sektörde klasik iş yapış biçimlerini değiştirmeye aday gibi görünüyor. Öte yandan iş dünyasında çalışma alışkanlıkları da değişiyor.
Ofis dışında gelişen yeni çalışma iklimi veri merkezlerinin yönetimi açısından yeni alışkanlıkları tetikliyor. BYOD (Bring Your On Device) olarak da bilinen, çalışanların işyerine kendi cihazlarını getirmesini öngören yaklaşımlar, BT departmanlarının, özellikle güvenlik ve yatırım açısından iş planlarını yeniden gözden geçirmesine neden oluyor.
Değişim çarpıcı zira uzaktan çalışmanın mümkün ve belki de daha konforlu olduğu günümüzde ofis kavramını tarihe gömmeyi planlayan şirketlerin sayısı giderek artıyor.
Öte yandan veri yönetimi, internet ve mobil platformların yaygınlaşmasıyla yeni bir boyut kazanıyor. Büyük Veri ve görsel analitikler, şirketlere projeksiyon yapma ve elindeki veriyi daha iyi kullanma imkanı sunuyor. Böyle bir iş görünümü, CEO ve CIO’ları da farklı ve yenilikçi düşünmeye zorluyor.
Yönetim teknikleri itibarıyla silolar olarak adlandırılan iş birimleri, yakın geçmişte kendi BT yatırımlarını planlarken, BT departmanları bu siloların gereksinimlerini karşılama konusunda deyim yerindeyse onları bir adım geriden takip ediyordu. Ancak bugün BT profesyonelleri artık birim yöneticileriyle aynı masada şirketlerinin zorlu pazar koşullarında hangi yöne gideceğini ve değişik teknolojilerin tetikleyeceği yenilikçi iş modellerinin neler olacağını birlikte tartışıyor.
Yenilikçilik bir şirket kültürü haline geldikçe eşyanın tabiatına uygun olarak rekabetin odağı olan işin öncelikleri BT yönetiminin de temel sorunsalı haline geliyor. Üstelik şirketlerde artık yenilikçiliği motive eden temel unsur, kullanılan araçların doğrudan kendisi oluyor.
Küresel Ölçekte Dijitalleşme Fırtınası
Gartner düzenli olarak gerçekleştirdiği CEO ve Kıdemli Yönetici Araştırması’nda bu yıl dünyanın önde gelen şirketlerinin tepe yöneticilerine teknoloji ve değişim bağlamında sorular yöneltmiş. 2015 yılında açıklanan çalışmanın bulguları bahar aylarında bir makale olarak yayınlandı.
Araştırma kuşkusuz küresel şirketlerin tepe yöneticilerinin önceliklerini yansıtıyor, yine de bu tür değişimler, kısa bir zaman sonra tüm dünyada bir dalga etkisiyle yayılarak iş dünyası için bir ana akım haline geliyor.
Bu nedenle bazı önemli noktaları sizlerle paylaşmak istiyoruz.
2015 CEO Survey çalışmasına Asya Pasifik’ten ABD’ye kadar bütün önemli iş bölgelerinde küresel ölçekte çalışan firmalardan yaklaşık 400 üst düzey yönetici yanıt vermiş. Yanıt verenlerin yüzde 62’sini CEO’lar, yüzde 16’sını CFO’lar, yüzde 6’sını COO’lar ve geri kalanını CxO düzeyinde profesyoneller oluşturuyor. Araştırma kapsamındaki şirketlerin yüzde 17’sini 500 milyon ile 1 milyar dolar aralığındaki, yüzde 43’ünü 1 ilâ 10 milyar dolar, yüzde 39’unu ise 10 milyar doların üzerinde ciro yapanlar oluşturuyor. Sektörler itibarıyla ise yanıt veren profesyonellerin, yüzde 26’sının üretim, yüzde 25’inin bankacılık, yüzde 13’ünün iş dünyasına yönelik hizmetler, yüzde 13’ünün sigortacılık, yüzde 11’inin perakende, yine yüzde 11’inin taşımacılık ve daha az oranlarda ise diğer iş alanlarında faaliyet gösteren şirketlerde çalıştığı anlaşılıyor.
Dijital Ortam Gelirleri Artıyor
İnternet ve mobil teknolojiler şirketlere en azından müşteriyle daha yakın olma fırsatı verirken bu “dijital yakınlaşma” şirketlerin gelir kalemlerine de yansıyor.
Ürün ve hizmetlerin e-ticaret siteleri üzerinden pazarlanması, dijital ürün ve hizmetlerin online platformlarda sunumu, e-mail marketing vb. dijital satış ve pazarlama etkinlikleri firmaların dijital gelirlerini artırıyor. Gartner araştırmasına yanıt veren CEO’lar geçen yılın son çeyreğinde şirket gelirlerinin ortalama yüzde 22’sini bu tür dijital ortamlardan elde ettiklerini açıklamış.
Dijital gelirlerin ciro içindeki payının zaman içinde artması bekleniyor. Çeşitli endüstrilerde benzer sonuçlar aldıklarını açıklayan Gartner uzmanlarına göre, araştırmaya katılan CEO’lar, dijital gelirlerin 2016’da şirket cirosundan ortalama yüzde 31, 2019’da ise yüzde 41 pay almasını bekliyor. Öte yandan dijital gelirin ciro içindeki payı açısından B2B ve B2C işler arasında önemli bir beklenti farklılığı gözlemlenmemiş.
Kuşkusuz işlerin tamamen online ortama taşınmasıyla dijital gelirlerin toplam ciro içindeki payı da artış gösterecek. Şu anki manzara olasılıkla önümüzdeki on – on beş yıl içinde teknoloji altyapı yatırımlarında ve yenilikçi ürünlerdeki gelişmelere bağlı olarak büyük ölçüde değişecek.
Kuşkusuz buradaki fırsatlar, mevcut teknoloji altyapılarına yatırım yapmadan dijital gelirlerin kaderinin ne olacağı noktasında düğümleniyor. Yine de araştırmaya yanıt veren CEO’ların yatırım yapmayı düşündüğü kalemler içinde ilk beşi, bilgi teknolojisi (yüzde 63) yatırımları, dijital yetkinlikleri geliştirmek (yüzde 63) için yapılan yatırımlar, ürün geliştirmeleri (yüzde 56), satış (yüzde 56) ve ar-ge / yenilikçilik ağırlıklı yatırımlar (yüzde 55) oluşturuyor.
CEO’ların İş Modellerinde Değişiklik Arayışı
Araştırmaya yanıt veren CEO’ların üçte biri iş modellerinde değişiklik yapmayı düşündüklerini ve iki üç yıl içinde bu değişikliği gerçekleştireceklerini söylüyor. Gartner uzmanları ise dijitalleşme sürecinin iş dünyasına yaptığı etkinin bu şekilde sürmesi halinde bankacılık, otomotiv, perakende, hizmetler ve hatta çeşitli endüstrilerde bu oranın yüzde 50’yi bulabileceğini öngörüyor. Bu konuda da haksız sayılmazlar. Zira şu an henüz kavram aşamasında olan Nesnelerin İnterneti (IoT) kapsamında IP tabanlı cihazlar üretim hatlarında yerini aldıkça, şirketlerde buna bağlı iş süreçlerinde de bir değişim yaşanması bekleniyor. İnternete bağlı ürünlerle birlikte bu ürünlere bağlı yepyeni süreçler kendini gösterecektir.
Bunun bir örneği telematik ve lokasyon bazlı analitiklerin yenilikçi ürünler üzerinde belirleyici olduğu sigortacılık endüstrisidir.
Bu endüstride şimdi internete bağlı ve hanelerden sokaklara, araçlardan fabrikalara kadar hemen her yerde başgösteren mobil algılayıcılar ve akıllı cihazlar sayesinde toplam risk yönetimi kavramı değişime uğruyor. Bunun da kaçınılmaz olarak sigorta ürünlerine ve fiyatlandırmasına çeşitli yansımaları olacak.
Yönetim Kurulu Değişime Hazır Mı?
Dünya çapındaki şirketler kapsamlı bir dijital dönüşüme hazırlanırken birçok CEO, yönetim kurulu ve üst düzey yönetici ekibin dijital yetkinliklerini geliştirme planlarını da yapıyor. Birçok yönetici bu konudaki çalışmalarını önümüzdeki yıl itibarıyla tamamlamayı düşünüyor. Gartner uzmanları, araştırma bulgularından hareketle profesyonellerin, özellikle teknolojiyle yakından bağlantılı iş konularında, becerilerini geliştirmeye daha çok zaman ayırmaları gerektiği kanısında.
Bugün profesyonellerin gördüğü MBA eğitimlerinin teknolojiyle ilgili müfredatlarının son derece zayıf veya yetersiz olması bu alandaki eğitim boşluğuna da işaret ediyor. Bu açıdan kurumların özellikle üst düzey yönetim için bu eğitim boşluğunu tamamlayacak programlara ihtiyacı olduğu söylenebilir. Buna bir örnek, GE’nin uyguladığı FastWorks programıdır. GE’nin kendi çalışanları için uyguladığı bu programla Silikon Vadisi’ndeki girişimci şirketlerin teknoloji merkezli iş değişimlerine çabuk hazırlanmak için kullandığı yöntemleri içeriyor.
Gartner’ın 2015 CEO Araştırması’nda dijital dönüşüm hakkında burada yer veremeyeceğimiz daha birçok ayrıntı yer alıyor. Araştırmanın ayrıntılarına ulaşmak için lütfen tıklayınız.